Nam Phi dỡ bỏ tình trạng thảm họa sau 2 năm chống dịch

Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphos thông báo nước này sẽ chấm dứt tình trạng thảm họa trên toàn quốc từ 12 giờ đêm 4/4 (theo giờ địa phương). Tình trạng thảm họa đã có hiệu lực tại Nam Phi trong 750 ngày qua, cho phép Chính phủ nước này áp đặt các biện pháp nhằm bảo vệ sức khỏe cộng đồng trước sự lây lan của Covid-19. 

"Việc chấm dứt tình trạng thảm họa quốc gia là một tuyên bố mạnh mẽ trong quyết tâm sống và xây dựng lại đất nước của chúng ta, ngay cả khi virus này (SARS-CoV-2) vẫn đang ở chung quanh chúng ta", ông Ramaphosa phát biểu trên truyền hình.

Trong một bài phát biểu tháng trước, ông Ramaphosa đã nói đến "một kỷ nguyên mới" trong nỗ lực ứng phó Covid-19 tại Nam Phi. Ông dẫn số liệu cho thấy 60% dân số Nam Phi đã đạt được mức độ miễn dịch nhất định thông qua tiêm chủng, vượt qua sự lây nhiễm hoặc cả hai.

Kể từ khi đại dịch bùng phát, Nam Phi đã ghi nhận nhiều ca nhiễm virus hơn bất cứ quốc gia nào tại Nam Phi, với 3,7 triệu ca mắc và hơn 100.000 ca tử vong liên quan Covid-19. 

Sau khi trải qua 4 đợt lây nhiễm mạnh, gần đây nhất là làn sóng Omicron, giới chức Nam Phi hy vọng tỷ lệ tiêm chủng tăng sẽ giúp giảm gánh nặng đối với hệ thống chăm sóc sức khỏe. Theo dữ liệu của Our World in Data, đến nay hơn 1/3 dân số Nam Phi đã được tiêm đủ liều vaccine ngừa Covid-19. Tỷ lệ này tuy cao trong khu vực châu Phi, song vẫn thấp so nhiều nước phát triển. 

Chính phủ Nam Phi ban bố tình trạng thảm họa, tương tự tình trạng khẩn cấp tại nhiều quốc gia khác, vào ngày 15/3/2020, ngay sau khi ca mắc Covid-19 đầu tiên được ghi nhận tại nước này.

Ban đầu, Nam Phi ban bố các biện pháp phòng, chống dịch như hạn chế các loại trang phục và giày dép mà người dân có thể mua sắm. Quy định này nhằm hạn chế người dân rời khỏi nhà. Ngoài ra, Nam Phi cũng ban lệnh cấm mua rượu và thuốc lá, người vi phạm có thể bị bắt hoặc nộp phạt. 

Sau đó, các biện pháp này dần được dỡ bỏ, nhưng hạn chế đối với các cuộc tụ tập đông người được duy trì và quy định bắt buộc đeo khẩu trang vẫn được áp dụng trong thời gian tình trạng thảm họa có hiệu lực. 

Một số biện pháp còn lại sẽ được dỡ bỏ dần trong 30 ngày tới. Các địa điểm trong nhà và ngoài trời yêu cầu khách hàng xuất trình bằng chứng đã tiêm phòng hoặc kết quả xét nghiệm Covid-19 âm tính không quá 72 giờ sẽ được phép tiếp nhận tối đa 50% sức chứa của cơ sở đó.

Du khách đến Nam Phi vẫn sẽ phải xuất trình bằng chứng đã tiêm phòng hoặc kết quả xét nghiệm Covid-19 âm tính. Nếu dương tính với Covid-19 khi đang ở thăm Nam Phi thì họ sẽ phải cách ly trong 10 ngày.

Dự kiến, Bộ Y tế Nam Phi sẽ công bố hướng dẫn mới cho du khách và những người sống ở Nam Phi trong tháng 5 tới. 

Theo thống kê của Chính phủ Nam Phi, nước này đã mất 2 triệu việc làm trong 2 năm qua. Giới chức Nam Phi sẽ duy trì khoản trợ cấp xã hội hằng tháng vốn được triển khai từ năm 2020 để xoa dịu các ảnh hưởng lên nền kinh tế trong thời gian dịch bệnh bùng phát. Theo Tổng thống Ramaphosa, việc dỡ bỏ các hạn chế sẽ giúp nền kinh tế phục hồi và đưa đất nước "quay trở lại đúng hướng".